REGIO – Door een golf van plofkraken verdwijnen er in rap tempo steeds meer geldautomaten. De banken besluiten steeds vaker om geen automaat meer terug te plaatsen na een kraak. Voor banken staat de veiligheid van omwonenden en ondernemers voorop. Een geldautomaat in een woonwijk kan voor gevaarlijke situaties zorgen.
Na een aantal jaren van daling, stijgt het aantal plofkraken weer. De afgelopen periode heeft er landelijk een nieuwe golf aan gewelddadige plofkraken plaatsgevonden. In heel 2018 waren er 43 plofkraken in Nederland, dit jaar staat de teller al op 61, blijkt uit cijfers van de politie. Ook in onze regio werd dit jaar al een aantal keer een poging gedaan tot een plofkraak.
De ABN Amro bank heeft deze week per direct ongeveer 470 geldautomaten tijdelijk gesloten. De noodmaatregel is nodig vanwege een toename aan gewelddadige plofkraken. In de afgelopen dagen heeft ABN Amro alle geldautomaten van dit type leeg gehaald.
Voorheen werden de kraken vooral uitgevoerd met gas. Door beveiligingsmaatregelen tegen gas kiezen plofkrakers tegenwoordig steeds vaker voor zware explosieven, zoals springstof. De plofkrakers richten enorme ravages aan in winkelcentra en woonwijken. De kraken zorgen voor gevaarlijke situaties, angst en onrust.
Ook in Gooi en Vechtstreek zijn in de afgelopen jaren al een behoorlijk aantal geldautomaten doelwit geweest. De kraken zorgde voor enorme schadeposten. Burgers en ondernemers ondervonden veel overlast na deze kraken.
Een overzicht van kraken op geldautomaten waar Regio14 verslag van deed begint in 2010 bij winkelcentrum Kerkelanden aan de Kapittelweg in Hilversum. De totale geldautomaat van de SNS-bank werd in de vroege morgen vermoedelijk met gas opgeblazen. Onderdelen lagen tientallen meters over straat verspreid. Boven de pinautomaat een flat met mensen welke lagen de slapen.
In 2011 werd bij een geldautomaat van de ING bank aan de Sint Jansstraat in Laren een gevel uit een bankgebouw geblazen. De buit bedroeg slechts €10.608,80, de schade €168.177,23. Drie daders werden gepakt en kregen gevangenisstraffen van 24, 13 en 8 maanden.
In augustus 2012 werd een kraak gezet bij een geldautomaat van de ABN Amro bank aan de Nootweg in Loosdrecht. De automaat werd geramd met een auto. Vermoedelijk mislukte de kraak, de auto werd brandend achtergelaten. De geldautomaat is een van de 470 automaten die inmiddels tijdelijk gesloten is.
In januari 2013 was een geldautomaat van de ING bank bij de Jumbo supermarkt aan de Larenseweg in Hilversum doelwit van een plofkraak. De kraak mislukte er werd geen geld buit gemaakt, de geldautomaat was wel vernield.
In mei 2013 werden er twee plofkraken gepleegd. Een geldautomaat van de ABN Amro bank bij winkelcentrum Oostermeent in Huizen werd als eerste getroffen. De criminelen lieten een brandende auto achter op de Monnickskamp. De geldautomaat was totaal vernield.
De tweede plofkraak in mei 2013 was in Nederhorst den Berg. Het centrum was uren afgesloten en bewoners werden geëvacueerd wegens explosiegevaar bij een geldautomaat van de ING bank aan de Voorstraat. De kraak mislukte en er bleven mogelijk explosieven achter. De Explosieven Opruimingsdienst deed de hele middag onderzoek, maar trof uiteindelijk niks aan.
In 2014 waren er twee plofkraken kort achter elkaar. De eerste was begin november in de stationshal van station Naarden-Bussum. De stationshal lag na de plofkraak vol met brokstukken. Vanwege de kraak stopten er de hele ochtend geen treinen op station Naarden-Bussum.
Enkele weken later werd er bij winkelcentrum De Holleblok in Huizen bij een geldautomaat van de ING bank een poging gedaan tot een plofkraak. Hierbij werd ook de pui van de naastgelegen drogist eruit gereden. Gasflessen bleven achter; het lukte de krakers niet om de plofkraak af te maken.
De politie kreeg in juni 2015 een melding van een opgeblazen geldautomaat van de ING bank bij de Albert Heijn aan de Seinstraat in Hilversum. Ondanks een zoekactie in de omgeving werden de daders niet meer aangetroffen.
In juli 2015 word er een ram/trekkraak gepleegd op een geldautomaat van de ING bank in winkelcentrum Kerkelanden aan de Kapittelweg in Hilversum. De geldautomaat stond in de Albert Heijn en werd met een spanband aan een auto open gebroken. Hiervoor ramden de krakers met een gestolen auto door de pui van het winkelcentrum, de buit bedroeg € 32.190,00. Door middel van onder andere DNA sporen werden zeven daders gepakt. Deze blijken verantwoordelijk voor twee ram-/trekkraken in Uithoorn en Hilversum, plofkraken in Leersum, Driebergen, Almelo, Utrecht, Axel en Nuland. Ook hadden ze zich schuldig gemaakt aan twee pogingen tot plofkraken in Weesp en Soest. De mannen werden veroordeeld tot gevangenisstraffen variërend van 5 tot 10 jaar.
In oktober 2015 woedde er brand in een geldautomaat aan de Ten Boschstraat in Naarden. De brand was mogelijk het gevolg van een mislukte plofkraak. De brandweer trof een fles met vloeistof aan, aan de achterkant van het pand werd een gasslang aangetroffen. Uit voorzorg moesten bewoners van de omliggende woningen hun huis tijdelijk verlaten.
Weesp werd in 2016 twee keer in korte tijd opgeschrikt door plofkraken: de eerste was bij winkelcentrum Hogeweij aan de Amstellandlaan. De kraak werd gezet bij een geldautomaat van de Rabobank. De ravage was enorm, muren werden ontzet en zelfs het dak kwam omhoog. In 2014 werd ook al geprobeerd deze zelfde geldautomaat te kraken echter was de pinautomaat toen leeg door een stakingsactie van het personeel van geldtransporteur Brink’s.
Enkele weken later was de geldautomaat van de ABN Amro bank op het Grote Plein in Weesp doelwit. De automaat werd midden in de nacht opgeblazen. Ook hier werd enorme schade aangericht, ruiten van omliggende panden sneuvelden.
Begin 2017 werd in de vroege morgen een poging gedaan om een plofkraak te plegen bij een geldautomaat van de SNS bank aan de Laarderweg in Bussum. Vermoedelijk werden de daders gestoord in hun actie, tassen met gereedschap bleven achter. De Explosieven Opruimingsdienst (EOD) van Defensie kwam ter plaatse om de geldautomaat te onderzoeken op explosieven.
In 2019 werd al drie keer geprobeerd de geldautomaat van de ABN Amro bank aan de Brediusweg in Bussum op te blazen. De maat is nu vol voor de ABN Amro, de geldautomaat wordt verwijderd en komt niet meer terug. Ook een ABN geldautomaat aan de Egelantierstaat in Hilversum wordt uit voorzorg verwijderd.
Leveren de plofkraken tegenwoordig vooral risico op voor omwonenden, vroeger was een kraak of overval vooral gevaarlijk voor bankpersoneel en klanten. Vanaf de jaren zestig kreeg Nederland te maken met die, toen nieuwe, vorm van misdaad. Het was een periode waarin het contante loonzakje zijn intrede deed en mensen veel contant geld naar de bank brachten en haalden. Beveiliging was er niet of nauwelijks. Vanaf half jaren zeventig pas begonnen banken hun filialen te beveiligen.
Toch werd een klassieke bankoverval nog tot eind jaren negentig veelvuldig geprobeerd. In 1992 vonden bijna zeshonderd bankovervallen plaats in Nederland. In 1992 drongen gemaskerde mannen ook een filiaal van de Rabobank in de Blaricumse Bijvanck binnen. Het bleek een flauwe grap. Inmiddels zijn bankfilialen die er nog zijn zwaarder beveiligd en is er veel minder contant geld in de bank aanwezig.
